کاربرد مدلهای حیوانی برای بیماریهای انسانی
استفاده از حیوانات در تحقیقات سابقه طولانی دارد. بسیاری از دانشمندان از جمله لوئی پاستور و امیل فون بهرینگ از مدلهای حیوانی برای اهداف تجربی در اثبات فرضیههای خود استفاده میکردند. همچنین مدلهای حیوانی برای درک مکانیسم بیماریها، درمان و غلبه بر محدودیت آزمایشهای بالینی، مناسب هستند. به عنوان مثال، مدلهای حیوانی تجربی برای بیماریهایی مانند آرتریت روماتوئید یا مالتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis) به طور موفقیتآمیزی برای نمایش درمانهای جدید از جمله مهندسی زیستی، شیمیایی یا گیاهی به کار گرفته شدهاند که نشان میدهد این روشها ممکن است پتانسیل لازم برای درمان بیماریهای انسانی را داشته باشند. تاکنون بیش از 550000 مطالعه در پایگاه داده NCBI ثبت شده است که استفاده از مدلهای حیوانی مختلف برای درمان بیماریها را گزارش میدهند. از مهمترین دلایل استفاده از حیوانات آزمایشگاهی میتوان به درک بهتر مکانیسمهای بیماری و نمایش اثر بخشی داروهای جدید در یک سیستم بیولوژیک اشاره کرد.
به بیانی دیگر، میتوان مدلهای حیوانی برای بیماریهای مختلف را به دو دسته تقسیم نمود: مدلهای بیماری خود به خودی (Spontaneous animal models) و مدلهای بیماری القایی (Induced animal models). در مدلهای بیماری القایی، القا میتواند توسط عوامل مختلف از جمله عوامل شیمیایی و بیولوژیک صورت گیرد. نکته پایانی و بسیار مهم اینکه در ایده آلترین حالت، بهترین مدل حیوانی مدلی است که کمترین تفاوت را از نظر آسیبشناسی با حالت مشابه آن بیماری در انسان داشته باشد.
تیم علمی:
تیم مدلسازی در حیوانات آزمایشگاهی باشگاه پژوهشگران آزمایشگاه پیش بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران
تهیه کننده خبر:
محدثه بابایی، دکتری عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل
تایید کننده خبر (منتور):
دکتر سیاوش احمدی نوربخش، مدرس ارشد و مشاور کار گروه وزارتی اخلاق در پژوهشهای زیست پزشکی